Bya Francis Ndugwa
Bulange – Mmengo
Katikkiro Charles Peter Mayiga ategeezezza nti wadde embalirira ya Buganda ey’obuwumbi 157 eyasomeddwa olunaku lw’eggulo ekyali ntono naye ya byafaayo nnyo kuba yekyansinze obunene bukya Ssaabasajja Kabaka Ronald Muwenda Mutebi II atuula ku Nnamulondo.
Okwogera bino Owek. Mayiga abadde atikkula oluwalo lwa bukadde bwa silingi 15 n’emitwalo 81 ku Lwokubiri mu Bulange e Mmengo.
“Okwezimba n’okulaakulana tebijja lwakuba omuntu afunye ebinene, nedda. N’ensi tezikula lwakuba zirimu eby’obugagga ebiyitiridde. Congo wano Zaire, Libya, Nigeria zirina eby’obugagga ebitalina alina naye ate zirimu obwavu obunyooka. Buganda okukula kijja kuva ku ngeri gyetukwatamu akatono ketulina,” Owek. Mayiga bw’agambye.
Ono awadde abantu ba Kabaka abaagala okugaggawala okukozesa ettaka ettono lyebalina okulima n’okulunda ekitono kyebasobola bateekewo enjawulo mu bulamu bwabwe.
Okusinziira ku Katikkiro Mayiga Buganda ezze ekyuuka era ensimbi z’ embalirira zikyali ntono naye bazisa kwebyo ebigasa omuntu wa Ssaabasajja naddala nga beesigamye ku buyiiya n’obunyikivu awamu n’obwerufu wakati mu kukola obutaweera.
Ono annyonyodde nti okuva mu mwaka gwa 2017 enteekateeka ya Luwalo lwaffe eze eyongera okujjumbirwa okuva ku bukadde 202 nemitalo 19 n’ezigwamu okutuukira ddala ku bukadde 654 n’emitwalo 41 omwaka 2021, ekiraga nti Buganda egenda mu maaso.
Katikkiro Mayiga ategeezezza nti essuubi lya Buganda liri mu baana abato era nakunga abazadde bulijjo lwebaba bajja embuga baleme kubalekayo kuba babaako ebintu byebayiga era tebatera kwerabira.
Minisita Omubeezi owa Gavumenti ezebitundu Owek. Joseph Balikuddembe Kawuki yeebazizza essaza lye Bulemeezi olwa abantu balyo okuva mu mbeera y’okwekubagiza nebanyikirira okukola okusobola okwegobako obwavu.
Omumyuka wa Kangaawo owokubiri Aaron Nkonge Ddamulira yebazizza Obwakabaka olw’embalirira eyatadde ekitundu kyabwe ku mwanjo mu byenjigiriza ngeno wagenda kuzimbibwayo amatendekero okwongera okutumbula ebyenjigiriza.
Eggombolola ezikiise embuga kuliko; Mutuba I Ngoma, Musaale Wakyaato, Mutuba VIII Kikamulo, Mutuba V Wabusaana ne Mutuba II Katikamu nga waliwo n’eggombolola emu evudde e Buddu Mutuba IX Kaamungobe Kabira okwongera okuwagira enteekateeka eno.
