Bya Ssemakula John
Kampala
Bajjajja abataka abakulu ab’obusolya basitukiddemu okulwanyisa ekirwadde kya Mukenenya nga kino baakukikola nga basisinkana bazzukulu baabwe, babangule ku kirwadde kino kiyambe eggwanga okufuna abantu abalamu obulungi nga Beene bwe yalagira.
Bino Abataka baabyogeredde mu nsisinkano gye baabaddemu okulaba engeri gye bayinza okukwasiza ku Ssaabasajja okulwanyisa Mukenenya akendeerere ddala nga omwaka 2030 tegunnatuuka nga baasinzidde Kyaddondo ku Lwokusatu.
Ssentebe w’akakiiko k’ebyobulamu mu masaza era akulira ebyobulamu mu ssaza Kyaddondo, Dr. Phiona Kalinda agamba nti abazzukulu bawulirira nnyo mu bataka bano era singa abataka batandika okubasomesa ku kirwadde kino, obubaka bwabwe bajja kubutwala nga bukulu era kiyambe okukendeeza ku nsaasaanya ya Mukenenya.
“Tumanyi nti bajjajja era abataka bonna baami era abazzukulu bajja kubawulira bulungi era tukkiriza nti enjiri eno bagenda kugisaasaanya bulungi mu masiga, mu nyiriri, okutuukira ddala wansi mu maka agasembayo.” Dr. Kalinda bwe yannyonnyodde.
Dr. Kalinda yasabye abasawo b’ekinnansi okulwanyisa abafere abeerimbika mu mulimu gwabwe abeefuula abajjanjaba mu ngeri etyoboola ne bafundikira nga babasiize abalwadde akawuka.
Omwami wa Ssaabasajja akulembera essaza Kyaddondo, Kaggo Agnes Nakibirige Ssempa nga yagguddewo omusomo guno yeekokkodde bassenga ne bakojja abamokkola ebigambo n’ensonga z’ekyama mu lujjudde nti, be basinze okudobonkanya omulembe guno.
Kaggo Ssempa era yasabye abakulu b’ebika bano okwongerayo ekiragiro kya Kabaka nga balwanyisa Mukenenya n’amaanyi gaabwe, Buganda esobole okufuna abantu abalamu obulungi.
Abataka basabye abazzukulu abeetaba mu mikolo gy’Obuwangwa egikolebwa mu budde obwekiro, obutagikozesa kutamiira kuba bangi omwenge gubawaliriza okwetaba mu bikolwa ebyensonyi, ekyongera okutambuza akawuka kano.
Bano bannyonnyodde nti ekiseera kituuse okuzzaawo ebitawuluzi, okutumbula obuyonjo n’okuyimusa ebyenfuna okusobola okuggusa olutalo luno.
Omutaka Muteesaasira agamba nti bagenda kuddayo ku nnono ezaalekebwawo bajjajjaffe kuba ze zitusobozesezza okubeerawo essaawa ya leero era singa zinaakwatibwa bulungi, zisobola okulung’amya Buganda ey’enkya.
Bano baaweze okukola buli kimu okulwanyisa ekirwadde kino kisobozese bazzukulu baabwe okutambuza obulungi emirimu gyabwe ne Buganda esobole okudda ku ntikko.
Kinajjukirwa nti mu kaweefube w’okulwanyisa ekirwadde kino, ekitongole ky’ensi yonna ekya UNAIDS kyalonda Ssaabasajja Kabaka Ronald Muwenda Mutebi II mu mwaka gwa 2017 okubeera emmunyeenyeso mu kulwanyisa akawuka kano ku lukalu lwa Afirika.
Okutuukiriza kino, Beene yasiima emisinde gy’amazaalibwa ge eg’emyaka ebiri egiyise gitambulira ku kulwanyisa akawuka ka Mukenenya era kumpi buli kimu kikoleddwa okutuukiriza kino.