Bya Stephen Kulubasi
Bulange
Katikkiro wa Buganda, Owek. Charles Peter Mayiga, avuddeyo n’alung’amya eggwanga ku kulonda okubindabinda era nga wano w’asinzidde n’akubiriza bannayuganda bajjumbire okulonda newankubadde okunoonya akalulu kubaddemu ebirumira.
Mu lukung’aana lw’abannamawulire lw’akubye enkya ya leero ku mbuga y’Obwakabaka e Bulange- Mmengo, Katikkiro ategeezezza nti abantu bwe balonda kibawa empagi kwe beesigama okubanja abo be balonze, ebintu bye baagala okubakolera.
Agasseeko nti bw’olonda tolemwa kuyisaamu waakiri omu ku abo b’oyagala wabula n’abasaba bafeeyo nnyo okulonda abakulembeze abalimu ensa.
“Abantu abalimu ensa be bajja okutugasa, kubanga omuntu alimu ensa ategeera ebintu ebiruma bannayuganda. Omuntu alimu ensa tacamuukiriza bantu.” Bw’ategeezezza. Ayongeddeko nti abantu bafeeyo okulonda abalumirirwa omuntu wa bulijjo mu bwesimbu.
Mukuumaddamula mu ngeri y’emu avuddeyo n’asaba akakiiko k’ebyokulonda okutegeka okulonda okw’amazima n’obwenkanya. Wano munnamateeka Charles Peter Mayiga, annyonnyodde nti okusobola okulaga obwerufu mu kalulu, akalulu kabalwe nga buli mubaka w’oyo eyeesimbyewo w’ali ate empapula eziraga ebivudde mu kulonda zikubwe ebifaananyi bazirage abantu. “Amazima n’obwenkanya tebyogerwako bw’ogerwa wabula birina okulabibwa.” bw’akkaatirizza.
Mu lukung’aana lwaleero, Katikkiro era agumizza abeesimbyewo nti basuubire okuwangula oba okuwangulwa. Wano w’asinzidde n’abategeeza nti bakuume emirembe kubanga Uganda ejja kusigalawo ng’akalulu kawedde.
Ab’ebyokwerinda, Katikkiro abasabye baleme kukozesa bukambwe bussukkiridde nga bakola omulimu gwabwe kubanga amaanyi tegalya. “Tufiiriddwa abantu bangi, tetusaana kufiirwa balala.” Bw’agambye. Wabula asabye n’abantu baabulijjo okweyisa mu ngeri ey’obuvunaanyizibwa baleme kulemesa bakuumaddembe kukola mulimu gwabwe. Era nabo abasabye omulimu gwabwe bagukole awatali kusosola.
Katikkiro avumiridde nnyo enkola y’okutulugunya bannamawulire nga bakola ogwabwe n’ategeeza nti abo abatayagala kulabikira mu mawulire ku nsonga ezibatyoboola, beeyise bulungi. Era atenderezza omulimu gw’amawulire n’asaba gussibwemu ekitiibwa. Oweekitiibwa era asabye abantu ba Buganda okulonda abakulembeze abasoosowaza ensonga za Buganda Ssemasonga ettaano.