Bya Francis Ndugwa
Bulange – Mmengo
Kamalabyonna Charles Peter Mayiga alabudde gavumenti ku kusimba abasuubuzi omusolo kyagambye nti kino kijja kubagoba mu mulimu guno olw’obutagufunamu.
Bino Owek. Mayiga abyogeredde mu Bulange e Mmengo ku Lwokubiri bw’abadde asisinkanye abasuubuzi okuva mu muluka gwa Kikuubo mu Mutuba IV Kampala Masekati abakiise embuga okuleeta Oluwalo.
“Kirungi nti mwogedde nti okuwa omusolo si kibi naye omusolo gulina kuwoozebwa mu bwenkanya si kubeeranga luseke olusimbiddwa mu ndeku, kwegamba nti gavumenti bweba eyagala okuweza ssente eyongere okusika,” Katikkiro Mayiga bw’agambye.
Ono annyonnyodde nti buli gavumenti lwenyunyuta ennyo abasuubuzi nga eyita mu musolo ebeera eyagala kubasuula bwatyo nasaba wabeewo okulwanyisa enguzi mu bwesimbu olwo ssente ezikugaanyizibwa zisobole okutuusa empeereza ez’enjawulo ku bantu.
Mayiga asabye gavumenti eyambeko okuteekawo embeera y’obusuubuzi obulungi kiyambe okutondawo emirimu ne gavumenti esobole okufuna ssente.
Okusinziira ku Katikkiro Mayiga, singa empeereza ez’enjawulo zituuka ku bantu olwo abantu bajja kuwa omusolo kyeyagalirire olwo eggwanga likulaakulane.
Owek. Mayiga era asabye abavubuka okwettanira obusuubuzi era bakomye okulowooza nti obusuubuzi mulimu gw’abatasoma kuba obusuubuzi kitegeeza kufuna kintu kyatunzi nga kintu kikalu, okigattako omutindo oba obuweereza bw’otuusa ku balala olwo nokifunamu.
Wano era wasinzidde nawa gavumenti amagezi eggye ku basuubuzi omusolo mu bwenkanya kibayambe obutaggalawo kuba abasuubuzi balaze nti baagala okuguwa okusobola okulaakulanya eggwanga.
Owek. Mayiga yeebazizza abasuubuzi olw’ Oluwalo luno olusobye mu bukadde 30 era naabasaba bulijjo okukulembeza amazima n’obwesigwa okusobola okufuna mu mulimu guno.
Minisita wa gavumenti ez’ebitundu mu Buganda, Owek. Jospeh Kawuki asabye abaami ba Ssaabasajja okuwereza obulungi nga baweereddwa omukisa era nebafaayo okunyweza obumu mu bbo nabantu bebakulembera.
Yebazizza Omulangira Rev. Daniel Kajumba olwokusigala nga muwulize eri Empologoma kuba y’omu ku bantu abaludde nga baweereza Obwakabaka bwa Buganda era neyeebaza n’abakulembeze b’ abasuubuzi okuli; Omuk. John Fred Kiyimba Freeman n’Owek. Mutaasa Kafeero olw’okufaayo batambulire wamu ne Buganda.
Abadde atwala omuluka ogwa Kikuubo Samuel Golooba, asinzidde ku mukolo guno neyeebaza Ssaabasajja Kabaka olwokusiima nawummula kyokka nawera okusigala nga aweereza Kabaka we.
Abasuubuzi bano babadde bakulembeddwamu omwami w’Essaza Kaggo Ahmed Matovu Magandaazi Ssaalongo, Oweggombolola Henry Kawuma Male, Owomuluka Omulangira Wilberforce Golooba era Ssaabalangira Godfrey Kikulwe Musanje yabatembeese okubatuusa embuga era nga babadde wamu n’abakulembeze okuva mu KCCA.