Bya Gerald Mulindwa
Mmengo – Kyaddondo
Katikkiro Charles Peter Mayiga atongozza bboodi empya ey’ebyobulamu mu Bwakabaka wamu n’obukulembeze obw’enkiiko eziddukanya amalwaliro g’Obwakabaka e Kalasa, Nsangi ne Busimbi mu Ssingo.
Omukolo gw’okutongoza bboodi eno empya n’okusiibula olukiiko lwa bboodi oluwummudde gutegekeddwa mu maka ga Katikkiro amatongole ‘Butikkiro’ e Mmengo.
Bw’abadde atongoza bboodi eno, Katikkiro ategeezezza nti Ssaabasajja Kabaka yetaaga abantu abasobola okussa ettoffaali ku Buganda ate nga bava wano mu Buganda, era kyetaagisa buli muntu mu busobozi bwe okwewayo okuweereza ku lw’obulungi bw’eggwanga Buganda. Agamba nti bano engeri gye bakkirizza obuweereza buno, basaana batuukirize ebisuubizo by’abwe olwo Buganda edde ku ntikko.
Kamalabyonna era asabye Bboodi eno okukola obubage bw’enteekateeka ey’enkola ezinaagobererwa mu kutumbula eby’obulamu mu Buganda. Agamba nti ebyobulamu mu Buganda byava dda era abasawo baayingiranga ebisaakaate by’Abaami ba Kabaka okubajjanjaba, era n’emirembe gya ba Kabaka egy’enjawulo gisobodde okutumbula eby’obulamu, awadde eky’okulabirako kya Ssekabaka Muteesa II eyazimba amalwaliro ag’enjawulo okuli ery’e Buvuma, Gombe mu Butambala, ate ne Kabaka Mutebi II asoosowazza ebyobulamu mu kugema abaana, atandiseewo amalwaliro, ensiisira z’ebyobulamu, okujjanjaba Nalubiri, fistula, Hepatitis B era n’emisinde gy’amazaalibwa ge egiddukibwa ku miramwa egisimbye ku byobulamu.
Minisita w’enkulaakulana y’Abantu era avunaanyizibwa ku by’obulamu mu bwakabaka, Owek. Choltilda Nakate Kikomeko, yebazizza Ssaabasajja Kabaka olw’okugaziya empeereza y’ebyobulamu okutuukira ddala ku bantu omuli, amalwaliro e Mukungwe Buddu, Busimbi, Nsangi, Bukalasa, n’asaba bboodi empya okukozesa obukugu mu bifo bye baweereddwa.
Bboodi nga eyanjuddwa etulaako; Dr. Nassanga Jane Ruth, Ssentebe, Dr. Kakooza Francis Amyuka Sentebe, Dr. Nicholas Mugagga, Dr. Abbas Kabugo Dr. Kalungi James Kamanje, Dr. Naluggya Betty, Venatious Bbaale Kirwana. Mubiru Micheal, Francisca Kakooza, munnamateeka